Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, bilimsel etik çerçevesinde sosyal bilimler alanına özgün katkılar yapan teorik ve/veya uygulamalı makaleleri yayımlamayı amaçlar. 

Dergi,"sosyal bilimler" alanı çerçevesinde  (ekonomi, hukuk, yönetim bilimleri, ekonometri, psikoloji, sosyoloji, tarih, siyaset bilimi, uluslararası ilişkiler, toplumsal cinsiyet çalışmaları, ve diğer ilgili alanlar) teorik ve/veya uygulamalı makaleleri kabul etmektedir.

MAKALE YAYIM İLKELERİ VE YAZIM KURALLARI

1. GENEL İLKELER

• DergiPark sistemine girilmesi gerekli bilgilerin,
• ilk başvuruda kullanılacak yazım kuralları şablonuna göre hazırlanmış makale dosyasının,
• varsa etik kurul izninin, yoksa etik kurul iznine tabi olmayan araştırma beyanının,
• telif hakkı devri formunun,
• benzerlik raporunun,
• yazar katkısı beyan formunun bulunup bulunmadığı
• derginin Makale Yayım İlkeleri ve Yazım Kuralları’na uygun olup olmadığı kontrol edilerek uygun bulunmayan başvurular reddedilir.

Uygun bulunan başvurular ise ön değerlendirme aşamasında, editörler ve yayın kurulu tarafından kapsamı, dergi politikası, yazım kuralları, alana özgün katkısı, bilimsel anlatımı, yönünden incelenir, uygun bulunmayan makaleler doğrudan reddedilir.

Çalışmalar, ön değerlendirme ölçütlerini karşılamaları halinde iki hakeme gönderilir. İki hakemin birbirine zıt görüş bildirmesi halinde, editörün gerekli görmesi durumunda, üçüncü bir hakeme başvurulabilir. Hakemlerin ve yazarın kimlikleri bu süreçte çift taraflı kör hakemlik politikası gereğince gizli tutulur. Hakemler için verilen değerlendirme süresi, hakemin değerlendirmeyi kabul ettiği tarihten itibaren 15 gündür. Hakem değerlendirmesi tamamlanan makalelerin yazarlarına hakem raporları sistem üzerinden e-posta ile gönderilir. Düzeltme istenmesi halinde hakem raporlarının yazara gönderildiği tarihten itibaren 7 gün içinde düzeltilmiş makale ve düzeltme raporunun sisteme yüklenmesi gerekmektedir.

Hakem raporları doğrultusunda makalenin yayımlanıp yayımlanmamasına, editörler ve yayın kurulu karar verir. Makalenin revizyonlarının tamamlanmış olması, makalenin kabul edileceği anlamına gelmemektedir. Süreç, hakem değerlendirmeleri neticesinde, editör ve yayın kurulu tarafından ret kararıyla da sonuçlanabilir.

Basımı uygun görülen makaleler dizgi aşamasına alınır, basımı uygun görülmeyen makaleler ise reddedilir. Dergideki makalelerin bilimsel sorumluluğu yazara aittir. Dergide yayınlanmasından sonra makalenin tüm telif hakları DEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi’ne aittir. Yayınlanmış çalışmaların yazarlarına telif ücreti ödenmez. Dergide yayınlanmış makaleler DEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi onayı olmadan başka bir yerde yayınlanamaz ve çoğaltılamaz.

Derginin açık erişim politikası gereğince makalelerin tam metinleri dahil olmak üzere dergi içeriği tüm kullanıcılara ücretsiz olarak sunulmaktadır. Yayınlanmış eserlerden kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir.

Dergiye değerlendirilmek üzere makale gönderen yazarlar derginin “Makale Yayım İlkeleri ve Yazım Kuralları”nı ve belirtilen telif koşullarını kabul etmiş sayılırlar. Söz konusu kural ve ilkelere uymayan makalelerin sorumlulukları yazar(lar)a aittir. Dergi Yayın Komisyonu’nun ilgili kural ve ilkelere uymayan makaleleri “değerlendirme sürecinde veya sonrasında” “reddetme” hakkı bulunmaktadır. 

2. YAZIM KURALLARI

Makaleler, MS Word programında “Times New Roman” karakteriyle, “11 Punto”, tek satır aralıklı ve iki yana yaslanmış olarak yazılır. Sayfa yapısı A4 olmalı; sağ “4 cm”, sol “4 cm”, üst “5,25 cm” ve alt kenarlardan “4,75 cm” boşluk bırakılmalıdır. (Bu ayarlar “sayfa düzeni”- “kenar boşlukları” bölümünden yapılmaktadır). Paragraf başlarındaki girinti “1,25 cm” ve paragraf aralarındaki boşluk önce “0 nk” sonra “6 nk” olmalıdır. (Bu ayarlar MS Word programında “paragraf ayarları”- “girintiler ve aralıklar” bölümünden yapılmaktadır). Dergiye gönderilen makaleler şekiller, tablolar ve kaynaklar hariç 5000-9000 kelime arasında olmalıdır.

Makalenin genel kurgusu sırasıyla şöyledir: Makalenin yazıldığı dildeki başlığı, özü ve anahtar kelimeleri, ikinci dildeki (makale Türkçe ise İngilizce, makale İngilizce ise Türkçe) başlığı, özü ve anahtar kelimeleri, tam metin, dipnotlar, kaynakça (references) ve -varsa- ekler.

Makalenin Türkçe ve İngilizce başlıkları “Times New Roman” karakteriyle “11 Punto”, “kalın” ve tamamı büyük harfle yazılmalıdır. “Öz” (Abstract), “Anahtar Kelimeler” (Keywords) başlıkları kalın olmak üzere bu başlıklar ve öz metni “Times New Roman” karakteriyle “10 Punto” ve italik yazılmalıdır. Özler 150-250 kelimeden oluşmalıdır. Özde, çalışmanın amacı ve kapsamı, özgün yönü ve incelediği alana getirdiği katkı, yöntemi ve başlıca vurguları, değerlendirmeler ve öneriler kısaca belirtilmelidir. Anahtar kelimeler en az dört, en çok altı tane olmalıdır. Anahtar kelimelerin arasında virgül kullanılmalı, her kelimenin ilk harfi büyük yazılmalı, anahtar kelimelere numara verilmemelidir.

DergiPark sistemine yüklenecek ve değerlendirilmek üzere hakemlere sunulacak makale dosyasında kör hakemlik politikası gereğince yazar kimliğine ilişkin ifadelerin bulunmaması gerekmektedir. Dolayısıyla sisteme yüklenen makale dosyasının ilk sayfasında yalnızca, makalenin yazıldığı dildeki başlığı, özü ve anahtar kelimeleri, ikinci dildeki (makale Türkçe ise İngilizce, makale İngilizce ise Türkçe) başlığı, özü ve anahtar kelimeleri yer almalıdır.

Makalenin ana metni anahtar kelimelerden sonra “GİRİŞ” (INTRODUCTION) başlığı ile başlamalıdır. Metindeki ana başlıklar, sola dayalı, büyük harfle ve koyu olarak yazılmalıdır. İkinci düzey başlıklar sola dayalı, koyu ve kelimelerin sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Üçüncü düzey başlıkları da sola dayalı ve koyu ancak sadece ilk kelimelerinin ilk harfi büyük yazılmalıdır. Başlıklarda harflendirme ve numaralandırma yapılmamalıdır.

Makalede, Etik Kurul izni (bk. “1. Genel İlkeler”) ve/veya yasal/özel izin alınmasının gerekip gerekmediği belirtilmeli, izin alınması gerektiriyorsa alınmış olan izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makalenin ilk sayfasında dipnot verilerek belirtilmelidir. Olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmelidir. Fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulması ve uyulduğunun makalede belirtilmesi gerekmektedir. Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğraf ve benzerinin kullanımı için sahiplerinden izin alınmalı ve makalede belirtilmelidir.

Tablo ve şekil başlıkları numaralandırılarak paragraf girintisiyle tablo ve şekillerin üzerinde “Times New Roman” karakteriyle “11 Punto” yazılmalıdır. Tablo, Şekil, Grafik kelimeleri ve numaraları koyu yazılmalıdır. Tablo ve şekil adlarında her kelimenin ilk harfi büyük yazılmalı, koyu yazılmamalıdır. Örneğin; Tablo 1: Tablo Başlığı. Tablo içi yazım karakteri “Times New Roman ve 8 Punto” olmalıdır. Kaynak, şekil ve tablonun altında paragraf girintisiyle başlanarak “Times New Roman 10 Punto” ile kaynakçada olduğu gibi yazılmalı ve sayfa numarası belirtilmelidir.

Metin içi kaynak gösterme, APA (7. sürüm) atıf yöntemine uygun olarak, parantez içinde yazarın soyadı ve yayın yılı şeklinde yapılmalıdır. Doğrudan alıntılarda sayfa numarası belirtilmelidir. Sayfa numarası belirtilirken, yayın yılından sonra virgül kullanılır. Türkçe yazılmış makalelerde “s.” İngilizce yazılmış makalelerde ise “p.” kısaltmaları kullanılır. Örneğin, (Öznur, 2021, s. 75; Saaty, 1999, p. 90).

İki yazarlı çalışmalar için her iki yazarın soyadı “&” sembolü ile gösterilir. Örneğin, (Arslan & Yener, 2016). Üç veya daha fazla yazarlı çalışmalarda ise yalnızca ilk yazarın soyadı yazılır ve ardından “vd.” ifadesi eklenir. Örneğin, (Tekinalp vd., 2000; William et al., 2000).

Birden fazla kaynak aynı parantez içinde gösterildiğinde, yazar soyadları alfabetik sıraya göre yazılır ve aralarına noktalı virgül konulur. Örneğin, (Ahmet, 2009; Can, 2001; Uysal, 2006). Aynı yazarın aynı yıl içinde yayımlanmış birden fazla çalışması varsa, yayın yılına “a, b, c, …” harfleri eklenerek belirtilir. Örneğin, (Yılmaz, 2008a, 2008b).

Dipnotlar, yalnızca ek açıklamalar için kullanılmalı ve metnin bütünlüğünü bozmayacak şekilde ilgili sayfanın altında verilmelidir. APA 7’ye göre, dipnotlar numaralandırılarak eklenmeli ve “Times New Roman”, 10 punto yazı tipiyle yazılmalıdır.

Metin içi atıflarda ve kaynakçada kullanılan kısaltmalar, referans verilen kaynağın dili gözetilmeksizin, makalenin yazım diline uygun yazılmalıdır. Örneğin; Türkçe makalede “vd.”, “Der./Ed.”, İngilizce makalede “et al.”, “Ed./Eds.” gibi.

Makalede ek verilmesi halinde her bir ek ayrı sayfada olacak şekilde kaynakçadan sonra verilmeli, “EK” başlığı büyük harflerle, koyu ve sola dayalı olarak yazılmalı, ayrıca numaralandırılmalıdır. Ek başlığındaki her kelimenin ilk harfi büyük yazılmalıdır. Örneğin; EK 1: Ek Başlığı.

Yararlanılan kaynaklar, makalenin sonunda ayrı bir sayfada “Kaynakça” (References) başlığı altında alfabetik olarak soy isim sırasıyla gösterilmelidir. Her kaynak paragraf girintisiyle başlanarak yazılmalıdır. Kaynakçada aynı yazarın aynı yıla ait çalışmaları varsa, çalışmanın yapıldığı yılın sonuna “a, b, c, …” harfleri koyularak sıralanmalıdır.

Kaynakça kısmında da APA stilinde (7. sürüm) kaynak gösterimi yapılmalıdır. Uyulması gereken genel kurallara ilişkin örnekler aşağıda verilmiş olup örneği bulunmayan kaynak gösterimleri için http://www.apastyle.org/ adresine ya da ilgili kaynaklara başvurulmalıdır.

Numara ve başlıklar, şekillerin altına, tabloların üstüne gelecek biçimde kelimelerin yalnızca ilk harfleri büyük olarak yazılmalıdır. Gerektiğinde açıklayıcı dipnotlar veya kısaltmalar, şekil ve tabloların hemen altında 10 punto ile verilmelidir. Şekil, tablo ve resimler aynen basılabilecek nitelikte olmak şartıyla metin içindeki yerlerine yerleştirilmelidir. Ayrıca tablo ve şekillere ait kaynaklar, alt tarafta 10 punto ile verilmelidir.

Ulaşılamayan bir yayına metin içinde atıf yapılırken, bu kaynakla birlikte alıntının yapıldığı eser şu şekilde gösterilmelidir (Köprülü, 1911, s. 75’ten aktaran; Çelik, 1998, s. 25).
Arşiv belgeleri kaynak gösterilirken, metin içindeki kısaltma örnekteki gibi olmalı, açılımı kaynakçada verilmelidir (BCA, Mühimme 15, s. 25).

Dipnotlar, sadece yapılması zorunlu açıklamalar için kullanılır ve “DİPNOT” komutuyla otomatik olarak verilir. Buradaki atıflar da parantez içinde yazarın soyadı, eserin yayın yılı ve sayfa numarası gelecek şekilde düzenlenmelidir (Kaya, 2000, s. 15).

Makalede birebir yapılan alıntılar tırnak içinde verilmeli ve alıntının sonunda kaynağı parantez içinde belirtilmelidir.

Makalede kullanılan bütün kaynaklar “Kaynakça”ya alınmalı, makalenin konusu ile ilgili olsa dahi, yazıda değinilmeyen belge ve eserler kaynakçaya dâhil edilmemelidir. Kaynaklar ana metnin sonunda yazar soyadlarına göre (Soyadı kanunundan öncekiler için yazar adı esas alınır.) alfabetik olarak verilmelidir.

Kaynakça gösteriminde APA7 (American Psychological Association) Formatı; kullanılmalıdır.

APA 7 KULLANIM KILAVUZU: https://apastyle.apa.org


ANONİMLEŞTİRME SÜRECİNDE UYULMASI GEREKLİ KURALLAR

a. Yazarı tanımlayan bilgiler tam metin dosyasından kaldırılmalıdır.
b. Dosya özelliklerinde yer alan belge yazar adları, yorumlar veya diğer tanımlayıcı bilgiler anonim hale getirilmelidir. (Bunun için Microsoft Word formatındaki dosyalarda menüden aşağıda verilen işlem sırası ile işlemleri yapınız;
Dosya > Sorunları Denetle > Belgeyi İncele menüsünden > Belgeyi İncele > Denetle > Belge Özellikler ve Kişisel Bilgiler > Tümünü Kaldır > Kapat > Kaydet.
c. Sisteme yüklenen belgelerin dosya adlarında (makale dosyası ve ek materyaller de dahil olmak üzere) yazar adları veya kimlik bilgileri olmamalıdır.
d. Yazar kendi çalışmalarında yapacağı atıflarda mevcut makalede kendi kimliğini ifşa edecek nitelikte önceki çalışmalarına atıf yapmaktan kaçınmalıdır.

BENZERLİK RAPORU STANDARTLARI

iThenticate dışındaki benzerlik raporları kabul edilmemektedir. Benzerlik oranı %10’u geçmemelidir. Rapor ".pdf" formatında olmalı ve şu filtrelemeler uygulanmalıdır:
o Kaynakça hariç tutulmalıdır.
o Alıntılar hariç tutulmalıdır (Quotes excluded)
o 5 kelimeden daha az örtüşme içeren metin kısımları hariç (Limit match size to 5 words) tutulmalıdır. Süreç kılavuzuna ulaşmak için Formlar ve Kılavuzlar sekmesini ziyaret edebilirsiniz.

Makalenin yazımıyla ve atıflarla ilgili belirtilmeyen diğer konularda bilimsel makale yazım kuralları esas alınmalıdır. Söz konusu kural ve ilkelere uymayan makalelerin sorumlulukları yazar(lar)a aittir.

TR Dizin Değerlendirme Kriterleri Kapsamında Başvurularda Aranan Etik Kurallar (Etik Kurul İzni, Bilgilendirilmiş Onam Formu, Fikir ve Sanat Eserleri İçin Telif Hakları)


TR Dizin Değerlendirme Kriterleri (2020) gereğince; 2020 yılından itibaren Dergiye yapılan başvurularda klinik ve deneysel insan ve hayvanlar üzerindeki çalışmalar için ayrı ayrı etik kurul kararı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir. Buna göre aşağıdaki araştırmalar için etik kurul izni gerekmektedir:

*Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırma;

*İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanıldığı araştırmalar;

*İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar; hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,

*Kişisel Verilerin Korunması Kanunu gereğince retrospektif çalışmalar).

Etik kurul izni ile ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makalenin ilk sayfasında dipnot verilerek belirtilmelidir.

2020 yılı öncesi araştırma verileri kullanılmış, yüksek lisans/doktora çalışmalarından üretilmiş (makalede belirtilmelidir), bir önceki yıl dergiye yayın başvurusunda bulunulmuş, kabul edilmiş ama henüz yayımlanmamış makaleler için geriye dönük etik kurul izni gerekmemektedir.

Makalelerde, araştırma kapsamında katılımcıların bilgilendirildiğine ve katılımcılara bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye yer verilmesi gereklidir.

Dergiye gönderilen makalelerde fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulması ve uyulduğunun makalede içerisinde belirtilmesi gerekmektedir. Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğraf ve benzerinin kullanımı için sahiplerinden izin alınmalı ve makalede belirtilmelidir.

------------------------


Araştırma ve Yayın Etiği


Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi'ne gönderilen makaleler, Araştırma ve Yayın Etiğine uygun olmalıdır.

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi'ne göre;

(1) Bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:

a) İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,

b) Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,

c) Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,

ç) Tekrar yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,

d) Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,

e) Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,

(2) Diğer etik ihlal türleri şunlardır:

a) Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek,

b) Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çalışmaları, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanmak,

c) İnsan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek,

ç) İnsanlarla ilgili biyomedikal araştırmalarda ve diğer klinik araştırmalarda ilgili mevzuat hükümlerine aykırı davranmak,

d) İncelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri eser sahibinin açık izni olmaksızın yayımlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak,

e) Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak,

f) Dayanaksız, yersiz ve kasıtlı olarak etik ihlal isnadında bulunmak,

g) Bilimsel bir çalışma kapsamında yapılan anket ve tutum araştırmalarında katılımcıların açık rızasını almadan ya da araştırma bir kurumda yapılacaksa ayrıca kurumun iznini almadan elde edilen verileri yayımlamak,

h) Araştırma ve deneylerde, hayvan sağlığına ve ekolojik dengeye zarar vermek,

ı) Araştırma ve deneylerde, çalışmalara başlamadan önce alınması gereken izinleri yetkili birimlerden yazılı olarak almamak.

i) Araştırma ve deneylerde mevzuatın veya Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin ilgili araştırma ve deneylere dair hükümlerine aykırı çalışmalarda bulunmak.

j) Araştırmacılar ve yetkililerce, yapılan bilimsel araştırma ile ilgili olarak muhtemel zararlı uygulamalar konusunda ilgilileri bilgilendirme ve uyarma yükümlüğüne uymamak,

k) Bilimsel çalışmalarda, diğer kişi ve kurumlardan temin edilen veri ve bilgileri, izin verildiği ölçüde ve şekilde kullanmamak, bu bilgilerin gizliliğine riayet etmemek ve korunmasını sağlamamak,

l) Akademik atama ve yükseltmelerde bilimsel araştırma ve yayınlara ilişkin yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunmak.

Dergiye başvuru ücretsiz olup değerlendirme, yayın aşamalarında veya sonrasında herhangi bir ücret alınmaz.